Over Dialoog & Ethiek
Het kernteam van het programma Dialoog & Ethiek bestaat uit elf ambtenaren met een achtergrond in participatie, communicatie, beleid, uitvoering, wetgeving, filosofie, leiderschap, management, projectondersteuning, onderzoek, veranderkunde, coaching en leren & ontwikkelen. Wij bieden regelmatig plek aan een stagiaire.
Communities
Behalve het kernteam zijn vele anderen betrokken bij Dialoog & Ethiek. De community van gespreksleiders Dialoog & Ethiek telt inmiddels zo'n driehonderd leden. Een leden van de community van praktijkbouwers werken binnen de rijksdienst aan een open, veilige gesprekscultuur waarin ethische reflectie vaste praktijk is.
Het Dialoog & Ethiek netwerk
Het netwerk bestaat verder uit interne en externe organisatieveranderaars, filosofen, kunstenaars, gespreksleiders, coaches, adviseurs, uitvoerders, onderzoekers en managers. Sommigen richten zich specifiek op sociale veiligheid, of op diversiteit, op het tegengaan van racisme en discriminatie; anderen op het ontwikkelen van ambtelijk vakmanschap, het voeren van goede gesprekken, de menselijke maat een plaats geven. Weer anderen werken vanuit de wens om ethische reflectie steviger te verankeren in planvorming, evaluatie of audits.
Wat kan het kernteam van Dialoog & Ethiek voor jouw organisatie betekenen?
Op verzoek organiseren en begeleiden we morele beraden en reflectiegesprekken voor rijksambtenaren.
Dit levert op:
- gedeeld inzicht in de kwestie en het eigen denken;
- ruimte voor nieuw denken en handelen;
- opbouw van kennis over beroepsethiek en morele aspecten van het werk, bv. op het gebied van politiek-ambtelijke verhoudingen en de rol van rechtsstatelijkheid in het werk.
We ondersteunen organisaties die een ethische praktijk willen opbouwen.
Dit doen we door:
- te helpen met de ontwikkeling van de vaardigheid en de gewoonte om (onderzoeks-) gesprekken te voeren over morele vragen, ethische kwesties etc;
- jouw organisatie te helpen om de voorwaarden te creëren die daarvoor nodig zijn, zoals getrainde gespreksleiders, leidinggevenden die zich bewust zijn van hun rol in de ontwikkeling van een dialoogcultuur en medewerkers die de ruimte ervaren om morele vragen bespreekbaar te maken;
- collega's te ondersteunen die het bouwen van praktijken voor dialoog en ethiek als taak hebben gekregen of dat als hun taak ervaren, onder meer met een lerende community van praktijkbouwers;
- vanuit het Hannah Arendt Podium mee te denken met ambtenaren die met collega’s een verdiepend gesprek willen voeren over een onderwerp dat hen bezighoudt.
Uitgangspunten van ons werk
We versterken transformatie
Ruimte maken voor ethiek betekent een wezenlijke verandering van de gebruikelijke manier van werken. Daarbij gaat het om een verandering die begint van binnenuit, met aandacht voor de eigen patronen, het eigen denken en het eigen handelen. Daarom spreken wij niet over veranderen maar over transformeren.
Op veel plaatsen wordt al gewerkt aan die transformatie. Onze strategie is zo goed mogelijk aan te sluiten bij wat er al is, de energie te volgen en de samenwerking te zoeken met de collega’s die hier ook aan werken.
Streven naar evenwicht
In verandertrajecten kunnen de interventies gericht zijn op zichtbaar nieuw gedrag, kennis en vaardigheden, op de organisatiestructuur of de geldende regels, of op voorschriften, codes en normen. Wij geloven dat een transformatie naar een andere cultuur ook van binnenuit gewenst en gedragen moet worden. Wij zoeken het juiste evenwicht tussen ‘bewustzijnsinterventies’, gericht op de intrinsieke motivatie, en ‘contextinterventies’, gericht op opleidingen, training, randvoorwaarden, regels en systemen.
Lerend werken
Ook omdat we zelf onderdeel zijn van de werkcultuur waar we aan werken, hebben we veel te leren over wat er nodig is om tot een nieuwe werkcultuur te komen. We blijven onze aanpak dus bevragen en reflecteren gezamenlijk op onszelf en op ons werk. Deze lerende manier van werken kan ook met zich meebrengen dat we spanning oproepen. Dat is een van de dingen waarmee we hopelijk steeds beter leren omgaan. We zijn daarbij open over wat we tegenkomen.

Ruimte voor het repertoire van kunstenaars
Kunst opent een ander bewustzijn en daarmee een nieuwe ethische onderzoeksruimte. Het helpt ons voorbij de randen te komen van ‘zo doen we dat nu eenmaal hier’. De taal van de kunst, en de benadering van de kunstenaar, kan harten raken, gedachten en gevoelens verhelderen, en datgene wat zich moeilijk onder woorden laat brengen boven tafel krijgen. Daarmee ontstaat een ander soort gesprek.
Kennismaken?
Meer weten over wie we zijn, wat we doen en hoe we werken? Neem contact op met dialoogenethiek@rijksoverheid.nl
Volg ons ook via LinkedIn.