Rapport 'Ambtenaren over Activisme en Tegenspraak'

In het najaar van 2023 heeft Dialoog & Ethiek (D&E)  22 moreel beraad-sessies georganiseerd met rijksambtenaren over het onderwerp ambtelijk activisme. Het doel van de sessies was tweeledig: ten eerste konden ambtenaren die te maken hadden met een prangende morele vraag over ambtelijk activisme, hun vraag met collega’s bespreken en zo meer inzicht krijgen over wat te doen. Het tweede doel was om meer inzicht te krijgen in de morele waarden en principes die ambtenaren zelf hanteren rondom ambtelijk activisme. Op basis hiervan wil D&E moresprudentie ontwikkelen, dat wil zeggen: leidraden die op organisatieniveau ambtenaren inzicht kunnen geven in moreel handelen.

Op verzoek van D&E hebben onderzoekers van het Ethiek Instituut van de Universiteit Utrecht een analyse verricht van de gespreksverslagen van de beraadsessies. In dit rapport presenteren zij de bevindingen van dit onderzoek. Hierin maken zij inzichtelijk wat de betrokken ambtenaren onder ambtelijk activisme verstaan, waarom zij ambtelijk activisme al dan niet als wenselijk beschouwen en welke (morele) argumenten zij hiervoor aandragen. Wij evalueren deze argumenten op basis van onze ethische en politiek filosofische expertise, en geven aan of – en onder welke voorwaarden – de genoemde argumenten de stellingname van de deelnemers inderdaad ondersteunen.