Verhalenwijzer verbindingsmoed
Volgens Aristoteles houdt moed het midden tussen twee extremen, namelijk lafheid en waaghalzerij. Wat het midden precies is, verschilt per situatie en per persoon. Waar het in de ene situatie moedig is jezelf uit te spreken, is in een andere situatie juist luistermoed nodig. Moed vraagt daarom om oefening, ervaring, en systematische reflectie.
In verhalenwijzers onderzoeken we verschillende vormen van moed. We hopen dat ze de verbeelding prikkelen, uitnodigen tot een verrijking van het begrip moed en daarmee ook tot een moedige werkpraktijk binnen de rijksdienst. Ze zijn bedoeld als opstappunt voor een gezamenlijke verbeelding van moed. We hopen dat moed zo uit de mythische en heldhaftige sfeer komt, en mentaal bereikbaar wordt voor wie zichzelf als gewone sterveling beschouwt.
Deze verhalenwijzer gaat over verbindingsmoed.
Waardoor word jij geïnspireerd als het om verbindingsmoed gaat? We horen het graag via dialoogenethiek@rijksoverheid.nl.
Gastvrijheid
Hoe verbindingsmoed concreet vorm kan krijgen, weet Will Guidara – co-eigenaar van het beste restaurant van de wereld Eleven Madison Park – maar al te goed. In zijn boek ‘Unreasonable Hospitality’ beschrijft Guidara zijn visie op gastvrijheid: een vorm van zorg en aandacht die niet direct ‘denkbaar’ of meetbaar is, maar die wel zingeving teweeg brengt bij zowel de gasten in het restaurant als bij de mensen die in de bediening werken. Guidara is ervan overtuigd dat we onderling verbonden zijn met elkaar in onze gedeelde behoefte aan zorg en aandacht en dat we ons goed voelen wanneer we voor anderen kunnen zorgen. Een manier waarop hij dit naar de werkpraktijk vertaalde was door zelfzorg voorop te stellen. ‘Zorg goed voor jezelf opdat je voor anderen kunt zorgen’ is een van de belangrijkste motto’s van Guidara. Met zijn moed om te verbinden slaagde hij er niet alleen zijn restaurant naar het hoogste niveau te tillen, maar overtuigde hij ook steeds meer mensen die niet werkzaam zijn in de horeca van het belang van zorg, aandacht en verbinding.
Will Guidara. 2022. Unreasonable Hospitality. Portfolio.
Composthoop
Omdat mensen nauwelijks kunnen (be)vatten wat er momenteel gebeurt met de aarde – laat staan dat ze hierop kunnen handelen - vluchten ze liever in ontkenning of in blind vertrouwen op een goede afloop, dan dat ze zich werkelijk verbinden met het lot van de planeet. Toch moeten we ons verbinden met de aarde om een goede respons te geven op ecologische crises, stelt ecofilosoof Donna Harraway in ‘Staying with the trouble, Making Kin in the Chtulucene’. We moeten in haar woorden 'respons-able' ('antwoordelijk') worden.
Harraway stelt de wereld voor als composthoop. Alle dieren, planten, mensen, technologieën e.d. liggen op een hoop waarin alles in elkaar overloopt, transformeert en broeit. In zo’n hoop is iedere handeling betekenisvol. Elk onderdeel is verwikkeld met de rest. Harraway laat zien dat er geen grenzen zijn aan onszelf, maar dat alles op aarde in elkaar doorloopt en voortvloeit. Door ons van deze verbondenheid bewust te zijn, kunnen we grote ecologische vraagstukken een antwoord bieden.
Donna Harraway. Staying with the Trouble. Making Kin in the Chtulecene. 2016. Duke University Press.
Razernij voor verandering
Wanneer oprichter en directeur van Human Rights Initiavites Mpanzu Bamenga wordt gevraagd waarom hij zich verantwoordelijk voelt voor het lot van ongedocumenteerde en statusloze mensen in Nederland, hoeft hij niet lang te denken over zijn antwoord: ‘Ik denk dat we als mensen met elkaar en met de wereld verbonden zijn en dat we daarom niet alleen verantwoordelijk zijn voor ons eigen leven maar ook voor dat van anderen, legt hij uit aan Lex Bolheijmer, interviewer namens de podcast ‘Goede Gepsrekken’ van De Correspondent. Bamenga houdt zich in het dagelijks leven onder andere bezig met de bescherming van de rechten van mensen die geen papieren (meer) hebben en met het strijden tegen etnische profilering door de politie en de douane. Aan verbindingsmoed geen gebrek in deze podcast. In Bamenga leren we een man kennen die zijn eigen ervaring als ongedocumenteerde moeiteloos weet te verbinden mijn zijn juridische expertise en deze gezamenlijk inzet ter bevordering van de gelijkheid en vrijheid van (alle) mensen in Nederland.
Onderzoek naar verbinding
Het thema verbinding loopt als rode draad door het emotionele Britse drama ‘All of Us Strangers’, van regisseur Andrew Haigh. De film doet aan als een dagdroom, waardoor je als kijker niet ontsnapt aan het gevoel dat verbinding ongrijpbaar is: we weten niet wanneer het komt of gaat. De film maakt pijnlijk duidelijk dat we niet altijd in staat zijn om verbindingen aan te gaan, ondanks dat we er vaak naar verlangen. Daardoor is de film ook een exploratie van ‘verbindingsmoed’.
Film: Andrew Haigh, All of us Strangers (2023). 96 minuten.
Deze verhalenwijzer werd samengesteld door Aimée Visser bij het artikel 'Moed heeft vele gezichten' op Platform Overheid.