Interview Alida Oppers over lerend vermogen: “Het begint met veiligheid”

Leren leren, dat is binnen het onderwijs een bekende kreet. Uitgerekend binnen die sector zou je dan ook verwachten dat ‘fouten maken mag’. Toch is dat niet vanzelfsprekend, ziet Alida Oppers.

Hoe zorg jij als leider voor een cultuur waarin mensen fouten mogen maken?

“Als publiek leider is het mijn taak om te zorgen voor een veilige omgeving voor mijn medewerkers. Daarbij is het belangrijk om in het hier en nu te acteren. Als iemand tijdens gesprekken in een grote groep bijvoorbeeld onheus wordt bejegend, dan is het de taak van de hoogste in rang om de vergadering stil te leggen. Als leider moet je dan onmiddellijk ingrijpen om de veiligheid van de aanwezigen te waarborgen. De volgende dag ben je al te laat. Je moet steeds alert zijn.”

Wanneer zit hiërarchie in de weg?

“Hiërarchie helpt niet in situaties waarin niet iedereen zich even vrij voelt om zich uit te spreken. Iets wordt niet gezegd omdat de baas erbij is – of omdat die het er wellicht niet mee eens is. Als leider moet je je realiseren dat anderen zich zo kunnen voelen en ruimte creëren voor vrije tegenspraak. Daar sta je wellicht niet altijd bij stil, maar dat kan wel spelen bij mensen.”

Wat kunnen ambtenaren van politici leren? En andersom?

“In de kern gaat het om inlevingsvermogen, over en weer. Dat is iets wat beide kanten op werkt. Politici moeten zich realiseren dat ambtenaren niet voor zichzelf kunnen spreken in het openbaar. De enige die de ambtenaar kan verdedigen waar dat nodig is, is de politicus. Andersom moeten ambtenaren zich ook realiseren in welk – soms onveilig – krachtenveld politici hun werk moeten doen.”

Wat heb jij zelf geleerd deze avond?

“Dat we ervoor moeten waken dat we met deze onderwerpen en beschouwingen te veel in een eigen bubbel blijven zitten. Daarbuiten is nog een hele wereld waar deze onderwerpen niet alom bekend zijn. Dat vergt constante aandacht van ons als overheid. Uiteindelijk zijn we er voor de burger.”