Column: Weet jij voor wie je werkt, eigenlijk?
Beleid wordt beter als ambtenaren achter hun laptop vandaan komen, schreef Tim 'S Jongers onlangs in de De Correspondent. Daarom pleit hij ervoor dat alle ambtenaren onder werktijd vrijwilligerswerk gaan doen. In het domein waar je werkzaam bent, zodat je zelf ervaart hoe beleid uitpakt voor de mensen voor wie het bedoeld is.
Mwah, dacht ik eerst ...
Een verplichte maatschappelijke stage voor ambtenaren, is dat nou nodig? Ik vond het stigmatiserend en voelde me in een frame gedrukt: de bureaucraat die nooit achter zijn bureau vandaan komt. Terwijl ik regelmatig op werkbezoek ga en het hele land afreis. Ik zit eerder te weinig dan teveel achter mijn bureau.
Ik zit wel in die bubbel
Maar het stuk van ‘S Jongers liet me niet los. Want ja, ik zit wel in een bubbel: witte scholen, universitaire vriendengroep, nette ambtenarenclubjes, keurige vereniging, etc. (Daar schreef ik eerder over: https://lnkd.in/eWaAAdbf) En dat beïnvloedt mijn mensbeeld natuurlijk. De vraag is of werkbezoeken en meeloopdagen voldoende soelaas bieden.
Dus in tweede instantie dacht ik: toch best goed idee eigenlijk, zo’n MTD voor ambtenaren. Misschien hebben we deze stok achter de deur wel nodig. Recent onderzoek laat immers zien dat ambtenaren gemakkelijk ‘verbinding zoeken met collega’s’ maar ‘verbinding zoeken met burgers’ een stuk lastiger vinden. Buiten onze veilige ambtenarenbubbel vinden we het blijkbaar vaak nog te spannend.
Inspirerende voorbeelden
’S Jongers haalt een paar inspirerende voorbeelden aan. Zo draaien Utrechtse ambtenaren een dagdeel per week mee bij een maatschappelijke organisatie. Over de impact hiervan zegt Nadja van Kessel: ‘Door deelname aan het programma zien ambtenaren beleid veranderen in gezichten – en dat is onomkeerbaar.’
Bij het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap wordt het combineren van een baan als ambtenaar met werken in onderwijs, cultuur of media overigens gestimuleerd. Zo zijn er verschillende leraar-ambtenaren actief en zij inspireren ook weer hun collega’s. Anne van Meer zegt het mooi: ‘Mijn missie als combibaner is om beleidsmakers te laten zien hoe het op school is.”
De leermodule
Tot slot wijs ik in dit kader graag op een mooie leermodule van Sociaal en Cultureel Planbureau en Raad voor Volksgezondheid & Samenleving (RVS): ‘Mensbeelden bij beleid’. Mensbeelden zijn veronderstellingen over het leven en het gedrag van burgers. Ze worden niet altijd bevraagd, maar zijn soms wel discutabel. Denk aan de ‘frauderende burger’ in de toeslagenaffaire of de ‘zelfredzame burger’ in de WMO.
Een leermodule heeft natuurlijk niet het effect van een maatschappelijke stage of een combibaan, maar het kan je wel aan het denken zetten. Het kan je ogen openen voor je blinde vlekken. Kortom, klik die leermodule aan (https://lnkd.in/eBzWdtSc) en vraag vervolgens aan je leidinggevende of je niet eens stage kan gaan lopen.
Wedden dat ‘ie geen nee zegt?
Deze column is geschreven door Matthijs van den Berg