Leren samenwerken en reflecteren met het DOEboek: Jong geleerd, oud gedaan
Het DOEboek Opgavegericht Samenwerken biedt praktische handvatten en tips voor iedereen die werkt aan een maatschappelijke opgaven. Samen werken aan goed onderwijs is een belangrijke opgave waar het Astrum College in Velp elke dag een bijdrage aan levert. Programma Grenzeloos Samenwerken sprak met Thea Nabring (mbo-docent) en Mirte Olthuis (studente) van de opleiding Onderwijsassistent. Beiden zijn enthousiast over het DOEboek en hoe het hun lessen verrijkt. Thea’s DOEboek met ezelsoren erin ligt midden op tafel.
Het DOEboek op een mbo-school
Mbo-docent van het jaar 2023, Lieke Brugman van het Astrum College in Velp, kreeg voor die gelegenheid het DOEboek cadeau van een van haar collega’s. Lieke ontdekte al snel dat het DOEboek bruist van de waardevolle tips en oefeningen. Toen haar collega Thea Nabring het DOEboek op Lieke’s bureau zag liggen, raakte ze nieuwsgierig. “Ik zag het DOEboek liggen en het viel meteen op. Ik bestelde nog een aantal exemplaren voor de school. Het DOEboek inspireert en is heel toepasbaar. Het nodigt uit om te grasduinen en iets te vinden dat een aanvulling kan zijn op onze lessen.”
Het DOEboek in de les
Thea gebruikt het DOEboek samen met haar studenten, zoals Mirte Olthuis. Nieuwsgierig naar wat ze gebruiken, branden Thea en Mirte los. Mirte legt uit: “ik vind het DOEboek echt geweldig omdat het zo toegankelijk is en allerlei extra’s bevat, zoals verwijzingen naar podcasts en tools via QR-codes.” “De ezelsoren in mijn DOEboek zijn het bewijs van hoe vaak het ons inspireert,” voegt Thea eraan toe. “De grappige onderdelen uit het DOEboek hebben bij mij ook een ezelsoor gekregen. Ik gebruik de puzzels ‘Kruisende kwaliteiten’ (pagina 84-85) en ‘Bruggenbouwen’ (pagina 117) bijvoorbeeld in mijn lessen. Ze zijn gewoon te leuk om dat niet te doen.”
Samenwerken met het DOEboek
Mirte legt uit: “Samenwerken is essentieel in mijn opleidingen en het onderdeel over samenwerken in het DOEboek biedt ons daarbij houvast. Goed kunnen samenwerken is niet altijd vanzelfsprekend, zoals bij groepsopdrachten”, vertelt Mirte. “Soms weet je niet hoe je moet starten met samenwerken of hoe je het groepsgesprek het beste aanpakt. In het DOEboek vinden we praktische handvaten, zoals de ‘5x de waarom-vraag’ (pagina 24). De vragen helpen ons om echt te doorgronden waar we mee aan de slag moeten gaan. En als we dan aan het werk zijn, blijkt dat ik meestal degene ben die alles op tijd af wil hebben en dat anderen daar soms anders in zitten. In iedere groep zit wel een dominant iemand of juist mensen die minder zichtbaar zijn. Voor de samenwerking helpt het om naar elkaars ideeën te luisteren en goede afspraken te maken. De lijst van vragen om samenwerkingsafspraken te maken (pagina 156-157), kan je gewoon gebruiken. Die ga ik denk ik als ik straks afgestudeerd ben ook nog gebruiken.”
De samenwerkingsladder
Een van Mirte’s favorieten in de ‘Samenwerkingsladder’ (pagina 155). “Als ik bijvoorbeeld moet samenwerken met iemand die allemaal rotklusjes naar mij toeschuift dan moet ik daar iets mee. Dan komt die gave samenwerkingsladder van pas. De eerste trede gaat over elkaar kennen en daarmee kan ik dan meteen aan de slag. De uitleg van de traptreden van de Samenwerkingslader helpt me te begrijpen hoe samenwerken in elkaar zit. Op iedere trede staat duidelijk uitgelegd hoe je op die trede komt en hoe je uiteindelijk bovenaan komt bij het doel dat je samen wilt bereiken. Alles is duidelijk geschreven. Net als in de rest van het DOEboek. Ik snap het en kan het doen.”
Een van de ezelsoren in het DOEboek van Thea op de pagina met de Samenwerkingsladder geeft ook haar enthousiasme hierover weer.
“Het onderdeel ‘Luisteren in stilte’ (pagina 160) hebben we ook gedaan,” licht Thea toe. “Het gaat erom hoe we écht samenkomen. Ik zie vooral hoeveel impact dit hoofdstuk heeft: luister écht naar elkaar. Dus als er discussies zijn, dan helpt het om stil te staan en niet meteen te reageren. Dat oefenen we in de groepen, vooral wanneer er dominante karakters in de groep zitten.”
Reflecteren moet je ook leren
“Reflecteren vinden studenten aan het begin van de opleiding best lastig,” vertelt Thea verder. “We bladeren tijdens de lessen door het DOEboek en zoeken naar voorbeelden en oefeningen die ons verder kunnen brengen. De werkvormen motiveren studenten op school, en zeker ook tijdens stages, om kritisch en creatief samen te werken en met elkaar in gesprek te gaan. Ik laat studenten ook reflecteren op hun bijdrage aan de samenwerking. Als ik een groepsopdracht beoordeel, geef ik de groep zelf ook punten om onder elkaar te verdelen. In het begin vinden ze elkaar allemaal aardig en geven ze elkaar het maximale aantal punten. Later niet meer, dan reflecteren ze echt op de bijdragen van de anderen.”
Als afsluiting deelt Thea nog een idee: “De tekening met de twee ezels die samen een doel moeten bereiken (pagina 165) is een humoristische en krachtige illustratie van samenwerken. Die zou in elk klaslokaal én in elke vergaderruimte moeten hangen als blijvende reminder voor effectief samenwerken.”
Thea en Mirte zijn het erover eens dat het DOEboek Opgavegericht Samenwerken de mbo-studenten ‘Onderwijsassistent’ praktische handvatten voor samenwerken en reflecteren geeft. Inzichten die ze kunnen gebruiken tijdens de lessen, maar vooral ook in hun verdere werk als ze aan de slag gaan als onderwijsassistent en zelf bijdragen aan goed onderwijs.
Om zelf aan de slag te gaan met DOEboek kun je er een bestellen.
Liever een fysiek exemplaar?
DOEboek: Opgavegericht Samenwerken op papier of online
Geïnspireerd geraakt en wil je het DOEboek ontvangen? Dat kan zowel digitaal als fysiek.
Geef jouw gegevens door via dit formulier en je ontvangt het DOEboek per post.
Het DOEboek kun je ook downloaden. Dat doe je op de groene knop hieronder.