Bouweenkomst: samenzijn in 5 vragen
Het programma Dialoog & Ethiek bouwt graag momenten van reflectie in. Op de Bouweenkomst van 13 oktober gaat het over ‘samen’. Misschien wel over ‘samen bouwen aan een transformatiejaar’. Maar zoiets staat voor het programmateam niet vooraf vast. Eerst: gezamenlijk onderzoek en reflectie.
Op het station Amsterdam Sloterdijk is het druk, zo midden in de ochtendspits. De poortjes naar trein en metro krijgen geen tijd om zich te sluiten. Koffers, tassen en rugzakken met mensen eraan spoeden zich naar hun bestemming. Soms een snelle blik op een medereiziger of een telefoon. Dan weer door.
In het nieuwe rijksgebouw SPARK op krap tweehonderd meter van het station heerst rust. Ook als de ruim vijftig rijkscollega’s binnen zijn, zal dat zo blijven – de rest van de dag. Hier gaat het om praten en vooral luisteren. “Altijd maar rennen heeft ons als Rijksoverheid in de problemen gebracht”, zegt Victoria Dekker van het programmateam als ze iedereen welkom heet. “Fijn dat jullie ons en jezelf deze dag gunnen.”
Hoe zorgen we voor ruimte?
Het is tijd om in groepjes uiteen te gaan voor een dialoog. De thema’s komen voort uit de eerder genoemde wensen en taken. Ruimte, is er een van. Een rondje langs de groepsleden leidt tot een prangende vraag: “hoe zorgen we dat collega’s ruimte nemen voor reflectie? Dat de meerwaarde daarvan duidelijk is?” “Want”, zo beamen de aanwezigen: “veel collega’s maken die ruimte niet. De druk is gewoon heel groot. We zijn blij ‘als we ons werk afkrijgen”.
Maar die meerwaarde aantonen is nog niet zo makkelijk. “Ik denk dat we het minder druk zouden krijgen. Of we ons werk dan beter doen? In elk geval niet slechter. Kijk, die inhoud zit wel snor. Maar luisteren we nog wel? Of raken we dieper in onze eigen Haagse loopgraaf?” Een ander reageert: “Durven we onszelf mee te nemen? Blijven we zaken dichttimmeren of treden we anderen open tegemoet? Begint het niet met vertrouwen in onszelf?”
Wat is samen?
Na ruimte voor de lunch en een filmisch intermezzo, volgt een nieuwe ronde groepsgesprekken. Via een ‘socratische snack’, brengt Jessica de vraag in: “wat is samen?” “Dezelfde beweging, verschillende beweegredenen. Een doel, iedereen gelijkwaardig. Waarderen van elkaars inbreng. Energie, inzet van talent, vertrouwen, veiligheid.” Gaat samenwerken beter als je elkaar aardig vindt, vraagt iemand zich af. Een ander zegt: “Zoals we dit weekend op het Malieveld stonden voor Iran, dat voelde heel erg samen. Allemaal met een eigen reden, maar hoe dan ook samen.”
Kun je ook samen optrekken als je niet weet waar het heengaat? Hoe belangrijk is het einddoel? En ook interessant: samen tegen iets zijn, is vaak ook prettig. En dan wordt het even heel persoonlijk: “Soms wil je samen, maar lukt het niet. Beide ouders willen het beste voor hun kind, maar komen er niet uit. Soms is samen gewoon heel moeilijk. Soms weet je niet wat het goede is.” Terug in de zaal verwoordt iemand nog mooi: “Samen zijn we al. Er gaan dingen mis zodra we ons teveel op onszelf richten.”
Vlak voor de borrel rest het samen afspraken maken voor een vervolg. Wie wil samen verder werken aan een thema? Op flipovers verschijnen goede voornemens en concrete afspraken om nog eens door te praten of samen iets te organiseren. Geïnspireerd verlaten de deelnemers de zaal om in de gezellige bar na te praten.
Trein
Op station Sloterdijk is het inmiddels weer spits en weer druk. Het contrast met de dag vol reflectie is groot. Horen de mensen die voorbij spoeden ook bij samen? Wat als ‘samen’ wel erg lijkt op een bubbel? Is dat dan erg? Willen we eerst samen in het klein – en dan in het groot? Genoeg om over na te denken. Lekker even in je eentje in de trein.