Waardenbesef rijksambtenaren meetbaar gemaakt

Je ambtelijk vakmanschap, jouw waarden en normen zijn bepalend voor de inhoudelijke keuzes die je maakt in je werk. Díe stelling is uitgangspunt van het programma Grenzeloos Samenwerken. Het programma heeft als doel om rijksambtenaren bewust te maken van de impact van hun werk op mens en maatschappij.

Fundament van ambtelijk vakmanschap
Waarden zijn daarbij bepalend voor de ethiek en de menselijke maat. Daarom wordt het “waardenbesef” van rijksambtenaren voortaan jaarlijks gemeten. Waardenbesef is de basis voor ambtelijk vakmanschap. Om dat besef een impuls te geven is de Gids Ambtelijk Vakmanschap ontwikkeld. In deze gids staan zeven principes en bijbehorende waarden, waarbij handelingsperspectief voor medewerkers en leidinggevenden wordt geboden. Daarnaast worden rijksambtenaren met onder meer workshops, trainingen presentaties en coaching geprikkeld om na te denken over deze waarden en de toepassing in het eigen werk. Resulteert dat ook in een sterker waardenbesef? Het programma wil graag de impact van het eigen werk meten. Om die reden is er nu onderzoek. Dit onderzoek is een nulmeting en onderzoekt in hoeverre ambtenaren in staat zijn tot:
- Reflectie op het eigen handelen of dat van de eigen organisatie;
- Het vinden van evenwicht in het toepassen van meerdere waarden;
- Het aan durven gaan van de discussie hierover.

Belang van waardenbesef in het werk
Aan het Flitspanelonderzoek deden ruim 600 rijksambtenaren mee (35% respons). Wat opvalt is dat een grote meerderheid van de respondenten (75%) waarden belangrijk vindt bij het maken van keuzes in het werk. Tegelijkertijd blijken nog niet alle waarden in het werk van de respondenten een even zware rol spelen. Dat geldt in het bijzonder voor de waarde: werken vanuit de opgave. Ook blijkt het gesprek met de leidinggevende over de waarden volgens welke in het team gewerkt wordt nog niet overal plaats te vinden.  Wel is het zo dat 82% van de respondenten bij de leidinggevende melding doet als de legitimiteit op het spel staat omdat het werk tegen de wet ingaat. En 66% van de ambtenaren is van mening dat fouten maken mag, zolang men ervan leert. Integriteit wordt in aanvulling op de waarden uit de gids het meest genoemd als belangrijke waarde (40 respondenten). Voor meer informatie is de presentatie: Resultaten Flitspanelonderzoek ‘Waardenbesef Rijk’ toegevoegd.

Jaarlijks meten
Het onderzoek wordt de komende vier jaar jaarlijks herhaald. “We willen heel graag dat collega’s in uitvoering, beleid en toezicht handelen vanuit gemeenschappelijk kernwaarden en daarbij moeten we ons wel realiseren dat de betekenis of de invulling van die waarden verschillend zijn. De uitdaging zit hem in die verschillen werkbaar te krijgen”, aldus Ellen Viergever, programmamanager van dit programma.
Voor vragen over de gids kun je terecht bij grenzeloossamenwerken@rijksoverheid.nl 
Voor vragen over het onderzoek kun je mailen aan arjen.kouwenhoven@minbzk.nl .