Kick-off leergroep programmadirecteuren: over de opgave, inhoudelijk en persoonlijk

Door Grenzeloos samenwerken is een leergroep opgezet specifiek voor programmadirecteuren. Arjen Doosje en Mattias Gijsbertsen zijn twee van de deelnemers en vertellen over hun ervaringen van de kick-off sessie op 8 juli jl..

Waarom hebben jullie je opgegeven voor deze leergroep?

Mattias: “Het is de eerste keer dat ik programmadirecteur ben. Je zit daarmee in een bijzondere positie en loopt tegen verschillende type dilemma’s aan. Je hebt te maken met het programma, de lijnorganisatie, de verandering die je beoogt. Hoe kom je daar dan? Hoe ga je om met samenwerkingspartners, met het einde van het programma, allerlei dingen die te maken hebben met leidinggeven aan zo’n programma”. Arjen vult aan: ”Daar sluit ik bij aan, ook voor mij is het de eerste keer in deze rol als programmadirecteur. Wat me aansprak was vooral om van elkaar te leren en te reflecteren, van andere programmadirecteuren. Wat bindt ons nou? In deze eerste 24-uur pikte je de thematiek en rode draden er zo uit. Er ligt veel grond om van elkaar te leren. We hebben te maken met complexe vraagstukken, terwijl je er tijdelijk van bent. Je hebt soms te maken met weerstanden, zoals in mijn geval met Stikstof, hoe ga je daarmee om? Een complex vraagstuk in een complexe wereld dan kom je vele uitdagingen tegen. Hoe hou je dan iedereen betrokken? Dat maakt het ook interessant en boeiend, je vaart soms op je intuïtie en probeert dingen uit. We werken in ieder geval allemaal over de grenzen dan departementen heen”. “We werken allemaal aan verandering die structureel moet worden en je bent een tijdelijke buitenboordmotor, aldus Mattias. Je bent aan het meedenken, mee ontwikkelen en dat in een complexe omgeving. De weerstand zit niet altijd op het onderwerp of de opgave, zoals in mijn geval huiselijk geweld. Maar je hebt vaak te maken met een bestaand probleem, waarbij je anders wilt gaan werken, gaan denken. Je bent altijd bezig iets nieuws in te brengen en te ontwikkelen.

Wat hebben jullie ervaren tijdens deze kick–off?

Arjen: “Het was een gevarieerd programma, en wat ik er het mooiste aan vond was de combinatie dat het over de inhoud ging en hoe je er persoonlijk inzit. Mooi om te vertellen over je opgave en waarom jij je er zo graag aan verbindt in combinatie met je eigen voorkeursstijlen. Ook hebben we een onderdeel besteed aan systemisch kijken, dat was leuk, leerzaam en fijn om weer op te frissen en om in deze context toe te passen. Ik zie de tekeningen nog op het bord, je ziet dan hoe complex het is. Een aanvulling op je gereedschapskist”. Mattias: “Het persoonlijke en letterlijk even afstand van de dagelijkse praktijk te nemen was fijn. Je zet dan echt even een knop om, om naar het persoonlijke en de opgave te kijken die je hebt. Wat kan ik betekenen en hoe pakken anderen dit aan? Goed om dit te kunnen wisselen”.

Wat maakt deze leergroep anders dan andere opleidingen?

“Wat heel erg fijn was, volgens Mattias, was dat we van tevoren onze verwachtingen konden delen. De interactie met elkaar, je eigen vragen op tafel te kunnen leggen en de ruimte hebben voor de uitwisseling met elkaar, daar zit de meerwaarde. Een interactief programma met ruimte om samen te verkennen: Waarom zitten we hier, waar willen wij het met elkaar over hebben? Ook was het mooi dat het verschillende elementen in zich had, het persoonlijke, de groep en het inhoudelijke. Dat geeft ook ruimte om het verder samen vorm te geven. Wat helpt ons nu echt verder? Wat is nu voor ons interessant om over door te praten, als dat boven water komt is dat leidend voor het vervolg”. Arjen: “De meerwaarde van deze leergroep is dat je echt even kunt reflecteren met collega’s in een vergelijkbare rol of functie. Ook is het fijn om een bijdrage te leveren door de kennis en ervaring te delen, wat betekent het om programmadirecteur te zijn. Niet alleen in deze groep, maar ook voor deze leergang. Er komen echt thema’s naar boven die we in deze leergroep aan het onderzoeken zijn, wat maakt het programmadirecteurschap nu echt anders? Daar kun je dan op inzoomen. Het werken in programma’s gaat de komende jaren alleen maar toenemen, om uit de kokers van de departementen te komen en echt interdepartementaal samen te werken. Goed om ook een bijdrage te leveren aan een goede opleiding voor programmadirecteuren. En het is fijn om even uit de hectiek te zijn”.

En voor het vervolg?

“Ik verheug me voor het vervolg op de combinatie van leren met elkaar en elkaar ook beter te leren kennen, aldus Mattias. Hoe kunnen we elkaar helpen? Als je over alle kokers heen werkt, wat helpt dan echt en wat heb je nodig om een programma succesvol te laten zijn? En het zou ook fijn zijn dat er lessen uitkomen voor andere toekomstige programma’s, bijvoorbeeld richt het zo in, of denk daar of daar aan of zorg dat je die mensen in huis hebt, etc. Juist ook omdat je deze beweging, het werken in programma’s vaker zult zien”. “Precies, het leren van elkaar en delen van ervaringen en het bijdragen aan grenzeloos samenwerken, dat zijn belangrijke elementen voor het vervolg, aldus Arjen. En het weg zijn uit je fysieke omgeving, op locatie met ook letterlijk ruimte om te reflecteren en leren is erg prettig”.

Arjen Doosje is programmadirecteur Stikstof bij het ministerie van LNV
Mattias Gijsbertsen is programmadirecteur Geweld hoort nergens thuis bij het ministerie van VWS